Gwarki 2022. Postacie z pochodu: Jan II Dobry - współzałożyciel Tarnowskich Gór

Mimo że jego losy związane były przede wszystkim z Opolem, miał ogromny wpływ na historię naszego miasta. Dziś jego postać pojawia się w pochodzie gwarkowskim, ale nie tylko tam można spotkać jego ślady. Kim był książę Jan?

UM Tarnowskie Góry
Tarnowskie Góry gwarki

Co prawda do tegorocznej edycji Gwarków zostało jeszcze trochę tygodni, ale już dziś warto umilić sobie ten czas oczekiwania i poznać bardziej osoby, które we wrześniu zobaczymy w tradycyjnym pochodzie. Niektóre z nich znamy bardzo dobrze, inne prawie zaginęły w mrokach dziejów, kobiety i mężczyźni, arystokraci i robotnicy, duchowni, żołnierze, a nawet... postać z legend. Postaramy się trochę przybliżyć ich ciekawe historie.

Jan II Dobry

W jego epitafium czytamy:

"Sławny i znany książę, Pan Jan na Śląsku, książę ostatni Opola i Głogówka, a także Pan Raciborza, wobec Boga i ludzi pobożnością i dobrodziejstwami wielce zasłużony".

Urodził się około 1460 roku, zmarł w 1532 roku. Panował nad ziemiami, na których dziś znajdują się: Bytom, Gliwice, Koźle, Niemodlin, Opole, Racibórz, Strzelce, Toszek, a także Tarnowskie Góry.

Jan II Dobry
Urszula Gołkowska

Ordunek Gorny i początki Srebrnego Miasta

Jaki wpływ na Tarnowskie Góry miał książę opolski? Wielki! To między innymi dzięki jego decyzjom miasto zaczęło przyciągać nowych osadników i intensywnie się rozwijać. 1526 rok miał kluczowe znaczenie.

- 30 kwietnia Jan II książę opolski zwany Dobrym oraz margrabia Jerzy Hohenzollern-Ansbach nadali przywilej wolności górniczej ("Bergfreiheit") na terenie swoich włości. Uprawnienia te zachęciły gwarków (głównie z okolic księstwa Ansbach oraz Olkusza) do osiedlania się w rejonie powstającego miasta - opowiadają członkowie Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej.
Przywilej wolności górniczej, UM Tarnowskie Góry

Na historycznej scenie pojawia się druga ważna postać - Jerzy Hohenzollern. Wrócimy jeszcze do niego, ale na razie wspomnijmy, że wspólnie z Janem II władał terenami miasta. Kolejną ważną datą jest rok 1528.

- Margrabia Jerzy Hohenzollern-Ansbach oraz książę opolski Jan II wydali napisaną po polsku, czesku i niemiecku ustawę zwaną "Ordunkiem Gornym" - zawierającą 72 artykuły regulujące działalność górników i kopalń. Dokument ten ustanawiał m.in. władzę górniczą i miejską w Tarnowskich Górach. Rok później książę nadał Tarnowskim Górom pierwszy w historii herb nazywany piastowskim - tłumaczą członkowie SMZT.
SMZT

Znaleźć na nim można było górnicze symbole - pyrlik i żelosko, a także skrzydło pochodzące z herbu Jana II Dobrego. Sam książę pojawia się na koniu podczas pochodu gwarkowskiego. Za nim natomiast podążają gwarkowie z Ordunkiem Gornym.

Gwarkowie na dawnej rycinie

Może Cię zainteresować:

Tarnowskie Góry 1534: Bunt kopaczy. Przyczyną niskie płace. Górnicy szturmowali nawet więzienie

Autor: Katarzyna Pachelska

04/06/2021

Subskrybuj tarnowskiegory.info

google news icon