Stare Tarnowice to bardzo ważna dzielnica. Znajdziemy tutaj jedne z najdawniejszych zabytków miasta.
Kościół św. Marcina jest najstarszym obiektem zabytkowym naszego miasta. Można by powiedzieć nawet, że początkiem jego historii. Nazwa Tarnowskie Góry pochodzi właśnie od nazwy jednej z dzielnic – Starych Tarnowic. Tutaj rezydowali pierwsi rycerze, mamy o nich wzmianki w dokumentach kościelnych. Wiemy, że byli to Sambor i Adam de Tarnowic, a tam, gdzie dzisiaj szumi piękna lipa na wzgórzu, najprawdopodobniej stał rycerski gród drewniany. Mieszkali w nim fundatorzy kościoła w Starych Tarnowicach, który został wybudowany w 1400 roku. Sama parafia została erygowana w 1415. To jest druga parafia naszego obecnego miasta. Pierwszy kościół znajdował się w Reptach, z tym że stary budynek nie zachował się do naszych czasów, został rozebrany w XIX wieku. Dlatego właśnie kościół św. Marcina jest pamiątką po najodleglejszej historii naszego miasta.
Dzięki pracy członków Dziedzictwa możemy poznawać historię kościoła i początków Tarnowskich Gór.
Myślę, że impulsem do powstania Stowarzyszenia Dziedzictwo były obchody 600-lecia naszej parafii w 2015 roku. Przygotowaliśmy cykl wydarzeń, jeszcze nie jako stowarzyszenie, ale jako taka „samozwańcza brygada”. Wtedy po raz pierwszy zorganizowaliśmy zwiedzanie starego kościoła i urzekła nas samych jego historia. Wielu z nas mieszkało w Starych Tarnowicach od wielu, wielu lat, a nigdy nie spotkało się świadomie z tym zabytkiem, z jego historią. Postanowiliśmy to zmienić. Dlatego w miesiącach letnich, w ostatnią niedzielę staramy się zawsze oprowadzać chętnych po starym kościele i opowiadać im historię tego miejsca. Robimy to już od kilku lat i chętnych nie brakuje, więc będziemy to kontynuować.
Na jakie wydarzenia zaprasza tarnogórzan Stowarzyszenie?
Zrozumieliśmy, że aby działać w dzisiejszych realiach, musimy mieć postać prawną, dlatego w 2016 roku zarejestrowaliśmy Stowarzyszenie. Dzięki temu mamy narzędzia, by ubiegać się o środki na realizację różnych imprez kulturalnych. Dzieki dofinansowaniu ze środków miasta i powiatu staramy się realizować co najmniej dwa projekty: wiosenny i jesienny. Wiosną, kiedy robi się już ciepło i możemy zaprosić zwiedzających do starego kościoła, organizujemy Muzyczną Wiosnę u św. Marcina. Zapraszamy muzyków, ale także organizujemy wykłady poświęcone dwóm dziedzinom: duchowości albo tradycjom śląskim. Jak nasza nazwa wskazuje, są to obszary nam najbliższe i staramy się przybliżać je współczesnemu odbiorcy. Natomiast imprezy jesienne nazwaliśmy Dniami Dziedzictwa. Są one związane z historią kościoła św. Marcina, która stała się pretekstem do penetrowania też pewnych aspektów historii miasta.
Jakich atrakcji możemy się spodziewać podczas tegorocznych Dni Dziedzictwa?
W tym roku Dni Dziedzictwa rozpoczniemy od wrześniowego koncertu „Cztery Melodie Śląskie” w wykonaniu Dzieci Suzuki pod kierunkiem Barbary Plazy. Będzie on pokłosiem warsztatów skrzypcowych, które odbędą się w Pałacu w Rybnej. Drugie wydarzenie to spektakl „Poranek” w wykonaniu Teatru „A” z Gliwic, planujemy je w połowie października. Trzecią atrakcję stanowi koncert z tradycyjnego już cyklu „Marzenia o Niebie”. W tym roku 1 listopada wystąpi w zabytkowym kościele duet Irander. Wzorem pewnej krakowskiej tradycji, kiedy to na cmentarzach w Uroczystość Wszystkich Świętych nie tylko modli się za zmarłych, ale też myśli się o wieczności, o Niebie, postanowiliśmy zorganizować coś podobnego w naszym kościele. W czasie tych koncertów udaje się wytworzyć wyjątkową atmosferę, bowiem wszyscy jesteśmy w takim listopadowym, pełnym skupienia nastroju. Wokół znajduje się maleńki cmentarz, który w ten dzień wygląda niezwykle. W środku kościoła natomiast rozbrzmiewają dźwięki muzyki mającej nasze myśli skierować nie tyle na rozmyślania o ziemskiej doczesności, ale właśnie na temat tego, co czeka nas już po śmierci, w wieczności. Wydarzenia są finansowane ze środków naszego miasta i powiatu.
Stowarzyszenie wydaje także swoje kalendarze.
To są takie akcje, które podejmujemy przy okazji różnych działań związanych z popularyzacją wiedzy na temat kościoła św. Marcina. Wydaliśmy kalendarz na 2021 i 2019 rok. Pierwszy opisywał budowę średniowieczną naszego kościoła, całą historię związaną z Adamem de Tarnowic i grodem rycerskim. Zawsze do tworzenia takich kalendarzy zapraszamy grupy rekonstrukcyjne. Może uda nam się wydać jeszcze jakiś kalendarz w przyszłych latach.
W tym roku odbyły się także warsztaty gospel. Na czym polegał ten projekt?
Myślę, że z większą odwagą będziemy inicjować różne tego typu inicjatywy dla tarnogórzan. To wynikało trochę z ograniczeń pandemicznych. Wszyscy siedzieliśmy zamknięci w domach i aby tak trochę dodać radości i wlać nadzieję w serca, postanowiliśmy zorganizować warsztaty gospelowe. W ich trakcie powstały dwie piękne aranżacje. Jedna do słów Josepha Eichendorffa, druga to bardziej taka tradycyjna melodia gospelowa, którą uczestnicy warsztatów mogli nagrać, a potem powstał z tego piękny chór. To wszystko dzięki pani Gabrieli Blasze, która podjęła się kierownictwa artystycznego tego projektu.
Czy Stowarzyszenie ma już plany na kolejne miesiące? Nowe wydarzenia lub warsztaty?
Chcielibyśmy zamknąć ten rok z sukcesem. Myślę, że - tak jak inne stowarzyszenia - wiemy, iż różnie może być. Nie wszystko jest od nas zależne, ale niewątpliwie chcielibyśmy stale reprezentować pewien chrześcijański światopogląd w naszym mieście, pewne przywiązanie do tradycji i w tym właśnie kierunku będziemy działać. We wrześniu, październiku chcielibyśmy upamiętnić stulecie urodzin ks. Franciszka Blachnickiego. Jest to bardzo ważna postać nie tylko dla Tarnowskich Gór. Bardzo wielu Ślązaków, Polaków zawdzięcza mu pewną formację duchową, która nakreśliła drogi dojrzewania w czasach komunizmu. Zainicjujemy kilka działań w bliskiej współpracy z Ruchem Światło-Życie. Razem z tarnogórskim Domowym Kościołem zamierzamy przygotować grę miejską. Tego typu wydarzenia cieszą się dużą popularnością. Chcemy zaprosić tarnogórzan do poznania miejsc związanych bezpośrednio z ks. Blachnickim. Planujemy również zorganizować spektakl teatralny poświęcony ks. Franciszkowi. Nad scenariuszem pracuje już Teatr Hagiograf z Krakowa, premierę planujemy na 6 listopada. Z dużą nieśmiałością myślimy także o produkcji filmu. To jest większy projekt, zajmują się nim i filmowcy, i historycy. Mam nadzieję, że będzie to taka próba opisania pewnego fenomenu z poganiacza historii, duchowości i zjawisk społecznych, jakie rozgrywały się w naszym mieście zwłaszcza w bardzo trudnych latach osiemdziesiątych. Będzie jeszcze Bieg Samarytański, do którego zaprosimy uczniów. Na początku będzie to Szkoła Podstawowa nr 3 im. ks. Franciszka Blachnickiego. Bieg samarytański jest tradycją oazową, którą ks. Blachnicki lansował wśród młodych ludzi. To takie połączenie tradycji harcerskich i sportowych z formacją religijną.
Kto może zostać członkiem Dziedzictwa? Jak dołączyć do Stowarzyszenia?
Jesteśmy gronem otwartym, obecne nasze Stowarzyszenie liczy kilkanaście osób. Każdy może się zapisać, ale wcześniej musi troszeczkę nas wesprzeć swoją pracą. Najtrudniejsze jest właśnie znalezienie rąk do pracy. Jesteśmy wolontariuszami, obciążonymi dodatkowo zawodowymi obowiązkami, stąd nie zawsze jest łatwo znaleźć czas, ale każdego, komu bliska jest idea tworzenia łącznika między przeszłością i teraźniejszością – serdecznie zapraszamy.
