Tarnogórscy samorządowcy apelują do premiera. Chcą zmiany systemu finansowania edukacji

Tarnowskie Góry zaciągają pożyczkę

Podczas ostatniej sesji, 4 sierpnia, głównym tematem stało się finansowanie edukacji w mieście. Władze państwa wprowadzają zmiany, które zmieniają np. wysokość odprawy emerytalno-rentowej, dodatkowe nagrody jubileuszowe, zasady wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe. Od 2027 r. Miasto Tarnowskie Góry będzie też finansowało w całości zwiększenie dotacji dla placówek oświatowych prowadzonych przez podmioty niepubliczne. Jak wskazują urzędnicy miejscy, w 2025 r. wyliczone przez algorytm potrzeby oświatowe wyniosły 113 471 767 zł, a wydatki bieżące na oświatę: 199 205 597 zł.

- Teraz decyduje ustawodawca, a konsekwencje finansowe przełożono w całości na budżet miasta – mówi skarbnik Mariusz Konopka. - Takiego tempa wzrostu wydatków nie jest w stanie wytrzymać budżet miasta. Większe wydatki na oświatę bez zwiększania środków na oświatę z budżetu państwa powodują drastyczne ograniczenia w realizacji innych zadań miasta, których koszty także rosną - dodaje.

Powstały deficyt stał się powodem, dla którego radni zdecydowali się na zaciągnięcie pożyczki przez miasto. Będzie ona wynosić 29 mln zł. Za zmianami w budżecie zagłosowała większość obecnych. Przeciwko opowiedzieli się: Krzysztof Bergier, Łukasz Garus, Aleksandra Król-Skowron, Zofia Lesiewicz i Piotr Szczęsny. Radni startujący z listy KO tłumaczą decyzję niechęcią wobec dalszego zadłużania miasta. Od głosu wstrzymał się Dariusz Warda.

- Finansowanie oświaty to zadanie rządu. Cieszy zainteresowanie rządu nowymi regulacjami dotyczącymi ciężkiej pracy nauczycieli, jednak gmina może już tego dodatkowego obciążenia finansowego nie wytrzymać. Zabraknie nam środków na realizowane dziś zadania własne gminy. Będzie mniej pieniędzy m.in. na budowę, remonty i tzw. utrzymanie dróg, budynków komunalnych, bazy sportowej, organizację imprez. Bo Tarnowskie Góry subwencji oświatowej nie otrzymują i w następnych latach jej nie otrzymają, tak wyliczył rząd - stwierdza burmistrz Arkadiusz Czech.

Radni apelują do premiera o zmiany

Samorządowcy przyjęli także uchwałę dotyczącą podjęcia działań zmierzających do wypracowania efektywnych mechanizmów finansowania potrzeb oświatowych. Apel został skierowany do premiera Donalda Tuska, ma być także przekazany posłom i senatorom reprezentującym ziemię tarnogórską. Radni proszą m.in. o:

• ustalenie wiarygodnego mechanizmu wyliczania potrzeb oświatowych, opartego na rzeczywistych wydatkach
• zapewnienie jednolitych kryteriów funkcjonowania placówek
• umożliwienie samorządom podejmowania samodzielnych decyzji w sprawie kształtu sieci szkół i przedszkoli, bez wiążącej opinii kuratora
• wprowadzenie zmian w dotowaniu i kontrolowaniu szkół i przedszkoli niesamorządowych i zobowiązanie ich do stosowania standardów organizacyjnych wymaganych od szkół i przedszkoli prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego

Nowa ustawa, choć wprowadziła pozytywną zmianę w postaci wprowadzenia pojęcia finansowych "potrzeb oświatowych" zamiast dotychczasowej subwencji, nie zlikwidowała narastającego od lat deficytu w finansowaniu oświaty. Niestety, realne koszty funkcjonowania systemu edukacji pozostają wciąż około dwukrotnie większe, niż przekazywane gminom na ten cel środki – które w założeniu przecież pokrywać miały całość potrzeb (...). Obowiązujące wyliczenia nie oddają
realnych kosztów ponoszonych przez jednostki samorządu terytorialnego. Dla przykładu, obecnie obliczone potrzeby oświatowe Tarnowskich Gór wynoszą 113 471 767 zł, podczas gdy realne wydatki na miejski system oświaty wynoszą 199 205 597 zł. W roku 2025 wydatki bieżące na oświatę stanowią już 45% uzyskiwanych dochodów bieżących Miasta. W roku 2020 było to 31,5% - stwierdzają radni.

Dodatkowe niepewności budzi nowy mechanizm korygujący, którego szczegóły nie są jeszcze znane. Mamy poważne obawy, że ocena adekwatności przekazanych środków w 2025 roku, która ma nastąpić za dwa lata, nie będzie oparta na przejrzystych i sprawiedliwych zasadach, a wobec zmian – chociażby wynagrodzeń, ale też kosztów energii i innych kosztów utrzymania infrastruktury, będzie w każdym razie bazować na nieaktualnych danych - czytamy w dokumencie.

Cała treść apelu jest dostępna TUTAJ.